Zoran B. Radonjić

Prikaz: Radoš Smiljković, 2021. Diplomatski zapisi Beograd – Beč 1999-2000. Beograd: Beogradski forum za svet ravnopravnih, 309 str.

Kosta Nikolić, 2020. Jugoslavija, poslednji dani 1989-1992. Knjiga druga - Ljudi mržnje, zemlja smrti, Beograd: Službeni glasnik, 540 str.

U radu se na osnovu analize i upoređivanja javno dostupnih podataka pokušava dati odgovor na pitanje da li je predsednički kandidat Demokratske opozicije Srbije Vojislav Koštunica zaista ostvario izbornu pobedu u prvom krugu glasanja na izborima za predsednika Savezne Republike Jugoslavije 2000. godine. Najpre je dato poređenje zvaničnih izbornih rezultata sa izbornim rezultatima koje su objavljivali stranački štabovi i došlo se do zaključka da se oni međusobno ne slažu samo kod zbirnog broja glasova za predsedničke kandidate, dok su gotovo potpuno istovetni kada se radi o rezultatima koji su objavljivani za nivoe opština i gradova. U drugom delu teksta navedene su i analizirane evidentne nepravilnosti i nedostaci zvanično objavljenih rezultata i to one pravne prirode (kod utvrđivanja rezultata glasanja nisu uzeti u obzir glasovi sa teritorije AP Kosovo i Metohija, jer su rezultati sa biračkih mesta poništeni, a ponovljeni izbori nisu bili sprovedeni, iako je to bila zakonska obaveza) i materijalno-logičke prirode (očigledna prekrajanja rezultata glasanja vojnika na odsluženju vojnog roka i dela albanskog biračkog tela u opštinama Preševo i Bujanovac u korist predsedničkog kandidata Slobodana Miloševića i zamena glasova između predsedničkih kandidata na pojedinim biračkim mestima). U završnom delu teksta, analiziran je ukupni obim i efekat opisanih nepravilnosti na izborni rezultat i došlo se do zaključka da su zvanični izborni rezultati najvećim svojim delom realni i tačni, te da se njihov ishod, izbor Vojislava Koštunice za predsednika SRJ u prvom izbornom krugu, može smatrati i legalnim sa pravnog aspekta i legitimnim izrazom volje biračkog tela.

Prikaz knjige: Novak Bjelić, Kazivanja o Trepči 1303-2018, Službeni glasnik, Beograd 2019, 272 str.

Rad se bavi analizom uticaja političkih i društvenih događaja na politiku izdavaštva srpske (i jugoslovenske) pošte kada su u pitanju poštanske marke kao hartije od vrednosti koje služe kao dokaz o plaćenoj poštanskoj usluzi. U radu se polazi od pretpostavke da je taj uticaj oduvek bio izražen, imajući u vidu da je poštanska služba u Srbiji od osnivanja do danas uvek bila organizovana kao javna služba. Metodama analize sadržaja i kvantifikacije, izvršen je uvid u izdavačku produkciju počev od 1866. godine kada su objavljene prve srpske poštanske marke, pa do današnjih dana, uz prikazivanje najkarakterističnijih primera. Na osnovu istraživanja, može se zaključiti da je odraz političkih i društvenih tokova u državi oduvek bio u većoj ili manjoj meri izražen na poštanskim markama, te da one kao takve mogu predstavljati značajan pomoćni izvor podataka u društvenim naukama, ali da i same mogu biti predmet naučnog proučavanja.

Prikaz knjige: Danijel Bohsler (Daniel Bochsler), Izborno takmičenje ili etničko predstavljanje? Političke stranke i etničke podele u Centralnoj i Istočnoj Evropi, Institut za političke studije, Beograd 2018, 174 str.

Nebojša Pavković, Treća armija sedamdeset osam dana u zagrljaju „Milosrdnog anđela“: Ratni dnevnik komandanta Treće armije Vojske Jugoslavije, Medija centar „Odbrana“, Beograd 2018.

Prikaz knjige: Marija Obradović, Hronika tranzicionog groblja: Privatizacija društvenog kapitala u Srbiji 1989- 2012, Nova srpska politička misao, Institut za noviju istoriju Srbije, Beograd, 2017, 579 str.

Proučavanje savremenih političkih pojava sve je teže zamislivo bez korišćenja statistike, kao metoda koji je veoma povoljan za upotrebu prilikom obrade izbora kao jednog od najvažnijih političkih fenomena u savremenom društvu. Korišćenjem statističkih metoda u oblasti izbora dobijaju se podaci od značaja kako za najšire društvene slojeve i političke aktere, tako i za dalja naučna proučavanja u politikologiji. Stoga se prilikom upotrebe statističke metode još više potencira zahtev za njenom tačnošću i preciznošću. U ovom radu se putem analize pojedinih aspekata primene statističke metode koji su korišćeni u publikaciji Republičkog zavoda za statistiku koja se odnosi na zvanične rezultate poslednjih lokalnih izbora 2016. godine nastoji da se ukaže na neke dileme i probleme koji se javljaju prilikom procesa statističke obrade izbornih rezultata. Kao glavna pitanja primene statističke metode prilikom obrade izbornih rezultata navedeni su identifikacija statističke mase (određenja šta se podrazumeva pod pojmom lokalnih izbora, odnosno da li tu spadaju i izbori za odbornike skupština gradskih opština ili saveta u mesnim zajednicama), formiranje vremenskih serija (da li treba istovetnim metodama obrađivati izbore koji se u pojedinim opštinama ne održavaju u isto vreme), pravilne identifikacije učesnika na izborima (na koji način obraditi rezultate koalicija ili lista koje su podnele grupe građana), problema obrade i iskazivanja pojedinih izbornih pokazatelja (načina izračunavanja njihovih vrednosti), problem netačnosti nekih od iskazanih rezultata. Zaključeno je da ti problemi prvenstveno potiču usled neusklađenosti pravnih propisa kojima se reguliše rad Republičkog zavoda za statistiku sa pravnim propisima koji uređuju izborni postupka, zatim usled neprilagođenosti statističke metodologije koja se primenjuje i usled grešaka ljudskog faktora i slabije kontrole i obrade prikupljenih podataka.