Milovan Radovanović

PERIODIKA

KOSOVO I METOHIJA - istorijskogeografski, etnografski i geopolitički položaj

U ovom prilogu autor razmatra geopolitičke determinante, istorijske procese i etnografske promene koji su doveli do sadašnjeg kriznog stanja na Kosovu i Metohiji, kao i mogućnosti političkog razrešenja tog stanja, u skladu sa demokratskim evropskim i svetskim standardima. Albanizacija Kosova i Metohije započela je krajem 17. veka u vreme turske vladavine, čija su nasilja izazvala prvo veliko iseljavanje većinskog srpskog življa. U sledećim razdobljima, albanizacija praćena daljim narušavanjem etničke ravnoteže, nastavlja se pod štitom tuđinskih osvajača, uglavnom nasilnim sredstvima, sa obeležjima izgona, etničkog čišćenja i genocida srpskog i ostalog nealbanskog stanovništva na Kosovu i Metohiji. Iznoseći precizne podatke o etničkim promenama, autor posebno ukazuje na nasilnu albanizaciju Kosova i Metohije za vreme Drugog svetskog rata, odnosno italijansko-nemačke okupacije, kao i na favorizovanje albanske prevage i prevlasti u ovoj srpskoj pokrajini od strane Titovog komunističkog režima. U tom vremenu je albanski secesionistički pokret, nastavši još 1878. godine (Prizrenska liga), dobio pojačani zamah, da bi tokom raspada Titove Jugoslavije i agresije NATO pakta protiv Srbije, praćenim pogromima i etničkim čišćenjem Srba i drugih nealbanaca sa Kosova i Metohije, stigao do vrhunca krajem 20. i početkom 21. veka. Autor razmatra neodrživost stanja koje je u toj poslednjoj fazi stvoreno unutrašnjim i spoljnim nasiljem, a u tom kontekstu mogućne alternative i implikacije političkih rešenja budućeg statusa Kosova i Metohije, kojima bi se zaštitili legitimna interesa i suverena prava srpske države i srpskog naroda u ovoj pokrajini i ujedno sprečilo nametanje apsurdnih rešenja eventualnim stvaranjem druge albanske države na Balkanu, koja bi mogla postati uzrok budućih konflikata u ovom delu Evrope.