Elizabeta Ristanović
TRKA SA VREMENOM: ODNOS BIOLOŠKOG ORUŽJA I MEĐUNARODNE BEZBEDNOSTI
Aktuelna globalna dinamika razvoja tehnologija povezanih sa biološkim oružjem omogućava i da male države i ne-državni akteri dosegnu kapacitete za masovno uništenje. Iako je opasnost od upotrebe biološkog oružja istraživački registrovana, uočljiv je nedostatak valjane teoretske matrice u sveobuhvatnom procenjivanju njenih strateških aspekata i ukupnog sistemskog uticaja na međunarodnu bezbednost. U tom kontekstu postavljeni analitički okvir rezultovaće: jasnijim pozicioniranjem ofanzivnih i defanzivnih karakteristika biološkog oružja, ocenom objektivnog stanja i perspektiva kontrole njegovog razvoja i proizvodnje, te, proporcionalno, doprinosa biološkog oružja povećanju izgleda za ratove, krize ili trku u naoružavanju.
BIOTERORIZAM: STARI IZAZOV U NOVOJ BEZBEDNOSNOJ ARHITEKTURI SAVREMENOG SVETA
U okviru nove bezbednosne arhitekture savremnog sveta terorizam sa svim svojim pojavnim oblicima i mogućim posledicama predstavlja jedan od vodećih bezbednosnih rizika. Značajne ljudske žrtve, psihološki efekti, uništenje životinjskog i biljnog sveta, ugroženost životne sredine i ekonomski gubici samo su neki od mogućih posledica vrlo verovatnog korišćenja bioloških agenasa (bakterija, virusa, gljivica, parazita i njihovih toksina) u budućim terorističkim akcijama.Interes među teroristima po pitanju ovog oružja nesumnjivo postoji, raste broj mogućih počinilaca, državnih i nedržavnih aktera, a mnoge takve grupe imaju i međunarodne mreže. Tehnologija proizvodnje biološkog oružja danas je osvojena i lako dostupna, sekvence genoma mnogih mikroorganizama kao i naučne informacije o njima mogu se naći u literaturi i na internetu,postoji veliki broj laboratorija u čiji se rad nema uvek potpuni uvid. Klimatske promene i mnogi drugi ekološki i sociološki činioci (migracije. globalizacija sa svojim pozitivnim i negativnim efektima) doprinose pojavi novih i širenju zaraznih bolesti čiji uzročnici mogu biti zloupotrebljeni od strane terorista. Zbog svega toga važno je jačati nacionalne resurse za prevenciju i reagovanje u slučaju potencijalnog bioterorističkog akta, intenzivirati međunarodnu sradnju i na takav način doprineti globalnoj borbi protiv terorizma.